Σάββατο 3 Μαρτίου 2018

Πρόταση επαναπροσδιορισμού του mole από την IUPAC


Αναγκαία η ενημέρωση των εγχειριδίων μετά την αλλαγή του ορισμού
«Ένα mole περιέχει τόσες στοιχειώδεις οντότητες όσα και τα υπάρχοντα άτομα σε 12g άνθρακα-12» είναι αυτό που πολλοί χημικοί- και μαθητές - θα απαντούσαν εάν τους ζητούνταν να ορίσουν το ένα mole. 
Ωστόσο, ο ορισμός αυτός των βιβλίων έχει πλέον προγραμματιστεί να ξαναγραφεί από τη Διεθνή Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, IUPAC. Αν και λίγα θα αλλάξουν στην πράξη, ο νέος ορισμός της IUPAC για το mole φαίνεται να κερδίζει υποστήριξη από όλες (σχεδόν) τις πλευρές. Ο νέος ορισμός, σύμφωνα με την IUPAC, βασίζεται αποκλειστικά στη σταθερή τιμή του αριθμού Avogadro και περιγράφει ότι το mole περιέχει ακριβώς 6,02214076 x 10Λ23 στοιχειώδεις οντότητες. Ο επαναπροσδιορισμός αυτός αποτελεί μέρος των προσπαθειών εκσυγχρονισμού του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων (SI). Η κινητήρια δύναμη της αλλαγής είναι να σπάσει η σχέση μεταξύ του ενός χιλιογράμμου και της ουσίας που αυτό ορίζει. 
«Κατά τη διάρκεια διεθνούς έρευνας έγινε φανερό ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν είναι ευχαριστημένοι με το σημερινό ορισμό του mole», λέει ο Juris Meija από το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας του Καναδά και μέλος της ομάδας εργασίας της IUPAC. 
«Ο προηγούμενος ορισμός έχει μια έμμεση λογική, καθώς το mole έχει οριστεί να έχει τόσες οντότητες όσες υπάρχουν σε μια συγκεκριμένη μάζα μιας άλλης ουσίας. Ο νέος ορισμός με τη σαφή λογική του απλά σταματάει το κυνηγητό αυτής της σκέψης». Στην πράξη, βέβαια, ο επαναπροσδιορισμός θα έχει μικρό αντίκτυπο. «Επί του παρόντος, δεν υπάρχει απολύτως κανένα τεχνολογικό όφελος που να παρέχει ο νέος ορισμός», λέει ο Meija. Αν και ο καθορισμός της σταθεράς Avogadro θα μπορούσε θεωρητικά να έχει επιπτώσεις στις μετρήσεις υψηλής ακρίβειας, ο Meija εξηγεί ότι «είμαστε σήμερα τουλάχιστον τέσσερις τάξεις μεγέθους μακριά από το να μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτό. Αφού δεν υπάρχουν - επί του παρόντος - επιστημονικά πλεονεκτήματα, θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε προς τι η αλλαγή», λέει ο Meija. «Αλλά φυσικά, πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε την παιδαγωγική πλευρά, καθώς και τις πιθανές μελλοντικές εξελίξεις στις τεχνικές μέτρησης». 

                                      
Εκείνοι που εργάζονται στην εκπαίδευση καλωσορίζουν την αλλαγή. «Ο νέος ορισμός είναι καλά εναρμονισμένος με αυτόν που χρησιμοποιούν οι μαθητές στην πράξη», λέει ο ερευνητής της χημικής εκπαίδευσης Marcy Towns από το Πανεπιστήμιο Purdue, ΗΠΑ, μέλος της ομάδας εργασίας της IUPAC. «Δεν πρόκειται να έχει μεγάλο αντίκτυπο σε ότι κάνουν οι άνθρωποι στην τάξη», λέει. «Αν και φυσικά τα βιβλία θα πρέπει να αλλάξουν».
Ωστόσο, ορισμένες κριτικές φωνές αμφισβητούν την πρακτικότητα του νέου ορισμού. Σε μια επιστολή προς την IUPAC, η γαλλική επιτροπή χημείας έγραψε ότι αποσυνδέοντας τον ορισμό από μια μετρήσιμη μάζα, ο ορισμός του mole είναι πλέον πολύ μακριά από αυτό που ισχύει στην πράξη. Άλλωστε, οι ουσίες ζυγίζονται για να καθορίσουν την ποσότητα των περιεκτικοτήτων που περιέχουν,
υποστηρίζουν. Ο νέος ορισμός που προτείνεται από την IUPAC θα εξεταστεί από τη Γενική Διάσκεψη για τα μέτρα και τα σταθμά - το μόνο όργανο που μπορεί να κάνει αλλαγές στο SI - το Νοέμβριο του τρέχοντος έτους και αν γίνει δεκτή, θα επισημοποιηθεί το Μάιο του 2019.
Πηγή: R Marquardt et al, Pure Appl. Chem., 2018, 90, 175 (DOI:
10.1515 / pac-2017-0106)
Βλπ. περισσότερα για το mole εδώ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου